Na jugozapadu Srbije, u centralnom delu opštine Priboj, na zaravni iznad desne obale reke Lim, nalazi se jedno od značajnijih banjskih termomineralnih lečilišta. Ovo lečilište, po kome je i mesto dobilo naziv Banja, leži na 530 do 550 m nadmorske visine okruženo planinama Starovlaške visije, što ga čini i vazdušnim lečilištem.
Pošto se nalazi u delu Srbije koji je veoma bogat prirodnim lepotama i čije okruženje čine najpoznatije turističke destinacije, ova banja je mesto koje morate posetiti.
Pošto se nalazi u delu Srbije koji je veoma bogat prirodnim lepotama i čije okruženje čine najpoznatije turističke destinacije, ova banja je mesto koje morate posetiti.
Banja je povezana asfaltnim regionalnim putem sa magistralom Beograd-Bar.
• Kada se ide iz pravca Beograda (Užica), najbolje je skrenuti desno na raskrsnici na Kokinom Brodu (pre Nove Varoši) i za 28 km stiže se do Banje.
• Kada se ide iz pravca Bara (Podgorice), najbolje je skrenuti levo na raskrsnici na Bistrici (mesto posle Prijepolja, a pre Nove Varoši) i za 23 km stiže se do Banje.
• Kada se ide iz pravca Sarajeva (Višegrada), da biste stigli do Banje, najbolje je iskoristiti granični prelaz „Uvac“, koji se nalazi na 8 km od Banje. Potrebno je samo posle Priboja skrenuti levo na raskrsnici na Jarmovcu i za 2 km stiže se do Banje.
• Kada se ide iz pravca Beograda (Užica), najbolje je skrenuti desno na raskrsnici na Kokinom Brodu (pre Nove Varoši) i za 28 km stiže se do Banje.
• Kada se ide iz pravca Bara (Podgorice), najbolje je skrenuti levo na raskrsnici na Bistrici (mesto posle Prijepolja, a pre Nove Varoši) i za 23 km stiže se do Banje.
• Kada se ide iz pravca Sarajeva (Višegrada), da biste stigli do Banje, najbolje je iskoristiti granični prelaz „Uvac“, koji se nalazi na 8 km od Banje. Potrebno je samo posle Priboja skrenuti levo na raskrsnici na Jarmovcu i za 2 km stiže se do Banje.
Do Banje se može stići i prugom Beograd-Bar.
• Kada se putuje brzim vozom, najbolje je sići na železnickoj stanici Priboj, a onda gradskim prevozom ili taksijem za 5 km stiže se do Banje.
• Kada se putuje putnickim vozom, može se sići na stajalištu „Poljice“ (prvo stajalište posle Priboja ako se putuje iz pravca Beograda) koje je udaljeno od Banje 2km. Postoji i stajalište „Banja“ (drugo stajalište posle Priboja ako se putuje iz pravca Beograda), koje nije preporučljivo koristiti zbog komplikovane putne veze sa centrom Banje.
• Kada se putuje brzim vozom, najbolje je sići na železnickoj stanici Priboj, a onda gradskim prevozom ili taksijem za 5 km stiže se do Banje.
• Kada se putuje putnickim vozom, može se sići na stajalištu „Poljice“ (prvo stajalište posle Priboja ako se putuje iz pravca Beograda) koje je udaljeno od Banje 2km. Postoji i stajalište „Banja“ (drugo stajalište posle Priboja ako se putuje iz pravca Beograda), koje nije preporučljivo koristiti zbog komplikovane putne veze sa centrom Banje.
Banja je udaljena od starog dela grada Priboja 6 km, a od novog dela samo 3 km. Na relaciji Priboj-Banja-Priboj svakodnevno, na svakih pola sata, saobraća gradski prevoz „Janjušević“ i kombi-prevoz „EsTurs“.
Istorija
Banja je naselje staro preko 1.000 godina, drevni manastir i staro lečiliste u jugozapadnoj Srbiji u oblasti Stari Vlah, odnosno prema navodima iz knjige „Banja na Limu kod Priboja“ Milutina Marjanovića, u tzv. „Xak Srbiji“ – pravoj Srbiji. Ako je suditi prema arheološkim istraživanjima okoline samog naselja Banje (Jarmovca, Kratova, Rutoša, Radojine…) ovaj kraj je bio naseljen još u neolitsko doba. Teritorija oko Banje je svakako bila zanimljiva Ilirima i Keltima koji su je naseljavali.
Sama Banja, bila je stanište Rimljana i veoma popularna u vizantijsko doba. S obzirom na činjenicu da su Rimljani gradili svoje vojne i civilne centre na mestima bogatim toplom lekovitom vodom gde su pravili svoje čuvene „terme“, nije teško zaključiti da je jedno od takvih mesta bila i Banja. U prilog tome može posvedočiti i jedan spomenik iz rimskog perioda pronađen na Banji kao i blizina rudnika na Jarmovcu iz kog su Rimljani vadili rudu.
Prvi pisani pomen Banje (Bania) kao utvrđenog naselja datira iz 1154. godine iz karte sveta koju je arabljanski geograf Mohamed al Idrisi (Abu Abdullah Mohammed al-Sharif al-Idrisi) napravio za normanskog kralja Rodžera II. Po njemu to je „grad mali i utvrđen, pored reke Lima (Lina)“.
Najveći sjaj Banja je dostigla za vreme Nemanjića. U Studeničkom tipiku pisanom od 1207. do 1215. godine pominje se da u biranju igumana studeničke lavre, od šest starešina manastira, jedan je iz manastira sv. Nikole u Dabru, odnosno manastira u Banji. U ovom malom, ali očigledno značajnom mestu za Srbe, 1219-1220. sv. Sava uspostavio je centar Dabarske eparhije.
Prema legendi, Banju je pohodio i srpski kralj Uroš Hrapavi, koji je u njenim toplim izvorima našao izlečenje. Legenda kaže da je obolevši zajedno sa vojskom od neke kožne bolesti, Uroš zvani Hrapavi, okupao se u banjskim tolim vrelima. Na svom daljem putu, na koži vojnika su se pojavile kraste (po legedni to je u današnjem Kratovu) koje su zatim počele da se rutaju (u sadašnjem mestu Rutoši) da bi na kraju potpuno nestale, što je silno obradovalo vojsku (u današnjem mestu Radojina). U znak zahvalnosti, prema ovoj legedni, Uroš je naložio da se u Banji, mestu koje mu je donelo izlečenje, podigne manastir.
Dalja burna istorija srpskog naroda uticala je i na rušenje i ponovno uzdizanje naselja na zaravni oko manastirskog komplaksa. O tome svedoče rušenja i obnove manastira.
Za vreme turske vladavine Banja je bila trg i karavanska stanica na Velikom bosanskom drumu koji je iz Hrvatske, preko Sarajeva, Višegrada, Dobruna, Priboja i Banje išao dalje prema Kratovu, Novoj Varoši i Sjenici. Taj pravac je i danas veoma aktivan. Stanovnici Banje, poput sunarodnika iz cele Srbije, učestvovali su u skoro svim bunama i ustancima protiv osmanlijske vladavine. U ovom mestu, jednom od centara srpske duhovnosti, pored bogatog manastirskog života nastala je i škola – najstarija u ovom kraju, a prema nekim svedočanstvima i bolnica.
Sama Banja, bila je stanište Rimljana i veoma popularna u vizantijsko doba. S obzirom na činjenicu da su Rimljani gradili svoje vojne i civilne centre na mestima bogatim toplom lekovitom vodom gde su pravili svoje čuvene „terme“, nije teško zaključiti da je jedno od takvih mesta bila i Banja. U prilog tome može posvedočiti i jedan spomenik iz rimskog perioda pronađen na Banji kao i blizina rudnika na Jarmovcu iz kog su Rimljani vadili rudu.
Prvi pisani pomen Banje (Bania) kao utvrđenog naselja datira iz 1154. godine iz karte sveta koju je arabljanski geograf Mohamed al Idrisi (Abu Abdullah Mohammed al-Sharif al-Idrisi) napravio za normanskog kralja Rodžera II. Po njemu to je „grad mali i utvrđen, pored reke Lima (Lina)“.
Najveći sjaj Banja je dostigla za vreme Nemanjića. U Studeničkom tipiku pisanom od 1207. do 1215. godine pominje se da u biranju igumana studeničke lavre, od šest starešina manastira, jedan je iz manastira sv. Nikole u Dabru, odnosno manastira u Banji. U ovom malom, ali očigledno značajnom mestu za Srbe, 1219-1220. sv. Sava uspostavio je centar Dabarske eparhije.
Prema legendi, Banju je pohodio i srpski kralj Uroš Hrapavi, koji je u njenim toplim izvorima našao izlečenje. Legenda kaže da je obolevši zajedno sa vojskom od neke kožne bolesti, Uroš zvani Hrapavi, okupao se u banjskim tolim vrelima. Na svom daljem putu, na koži vojnika su se pojavile kraste (po legedni to je u današnjem Kratovu) koje su zatim počele da se rutaju (u sadašnjem mestu Rutoši) da bi na kraju potpuno nestale, što je silno obradovalo vojsku (u današnjem mestu Radojina). U znak zahvalnosti, prema ovoj legedni, Uroš je naložio da se u Banji, mestu koje mu je donelo izlečenje, podigne manastir.
Dalja burna istorija srpskog naroda uticala je i na rušenje i ponovno uzdizanje naselja na zaravni oko manastirskog komplaksa. O tome svedoče rušenja i obnove manastira.
Za vreme turske vladavine Banja je bila trg i karavanska stanica na Velikom bosanskom drumu koji je iz Hrvatske, preko Sarajeva, Višegrada, Dobruna, Priboja i Banje išao dalje prema Kratovu, Novoj Varoši i Sjenici. Taj pravac je i danas veoma aktivan. Stanovnici Banje, poput sunarodnika iz cele Srbije, učestvovali su u skoro svim bunama i ustancima protiv osmanlijske vladavine. U ovom mestu, jednom od centara srpske duhovnosti, pored bogatog manastirskog života nastala je i škola – najstarija u ovom kraju, a prema nekim svedočanstvima i bolnica.
Manastir Sv. Nikole
Manastir sv. Nikole u Banji kod Priboja na reci Lim jedan je od najstarijih u Raškoj oblasti.
Tokom, skoro deset vekova postojanja, ovaj manastir je jedno od najznačajnijih središta srpske duhovnosti. U njemu je 1219. godine Sveti Sava uspostavio jednu od prvih šest episkopija osamostaljene Srpske Pravoslavne Crkve i za prvog episkopa postavio svog najboljeg učenika iz Hilandara, Hristofora.
Ovaj manastir je bio i mauzolej znamenite vlastelinske porodice Vojinovića, imao je u svom sklopu bolnicu, školu, nekoliko puta je rušen i obnavljan, a u jednoj od crkava manastirskog kompleksa pronađena je jedna od najznačajnijih riznica crkvenih predmeta na prostoru Srpske Pravoslavne Crkve.
Manastirski kompleks čine tri crkve: sv. Nikole, Uspenja presvete Bogorodice, sv. Ilije, dva konaka i ostaci manastirskog bedema i kule
Manastirski kompleks čine tri crkve: sv. Nikole, Uspenja presvete Bogorodice, sv. Ilije, dva konaka i ostaci manastirskog bedema i kule
Нема коментара:
Постави коментар